Chyba każda z nas słyszała reklamę „osłony” przy antykoncepcji. Obecnie na rynku mamy już kilka preparatów, które są przedstawiane, jako niwelujące skutki uboczne tych środków. Wszystkie, jeśli już działają, to niestety jedynie objawowo. Na zmniejszenie zatrzymywania wody w organizmie, znajdziemy w nich wyciągi roślin działających moczopędnie, na spadek libido- działający pobudzająco żeń-szeń itd. Jednak należy pamiętać, że nie usuwają przyczyn złego samopoczucia podczas przyjmowaniu doustnych środków antykoncepcyjnych.
Ingerencja w naturalny miesięczny cykl hormonalny nie pozostaje obojętna dla organizmu kobiety, a w przypadku potencjalnej ciąży, również dla jej dziecka. Okazuje się, że stosowanie doustnej antykoncepcji hormonalnej przez dłuższy okres czasu, może prowadzić do jej interakcji z wieloma witaminami i składnikami mineralnymi. Badania wykazują, że odpowiedzialny jest za to głównie estrogen.
Wpływ na składniki odżywcze podczas stosowania hormonów przedstawia poniższa tabela. Szerzej omówię tylko niektóre.
Jednym z najbardziej doskwierających objawów podczas stosowania doustnej antykoncepcji hormonalnej są zaburzenia samopoczucia. Odpowiedzialny jest za to niedobór witaminy B6, który prowadzi do zmniejszenia stężenia serotoniny, nazywanej „hormonem szczęścia”. Stąd przyjmowanie estrogenowych środków hamujących owulację wydaje się być częstą przyczyną depresji. Ponadto przy niedoborze witaminy B6, z organizmu, w dość znacznym stopniu, wydalany jest cynk. Objawami niedoboru cynku są: osłabienie, ciągłe przemęczenie, zmniejszony apetyt, cienkie i wypadające włosy, białe plamki na paznokciach i ich łamliwość, zwiększona podatność na infekcje grzybicze, utrudnione gojenie ran.
Objawy kolejnego możliwego niedoboru witaminy B2, to: bóle głowy, rozdrażnienie, zajady, wahania nastrojów.
Jeszcze inne badania wskazują, że ponad 20% kobiet stosujących doustne środki antykoncepcyjne, może mieć niedobory kwasu foliowego. Ten stan może utrzymywać się do pół roku po odstawieniu tabletek antykoncepcyjnych! Jest to bardzo ważne, bo ma wpływ na ewentualną ciążę! Objawy niedoboru: rozdrażnienie, nastroje depresyjne, bladość, zaburzenia snu, gorsza pamięć (zapominanie), zmniejszona zdolność koncentracji, szybkie męczenie się. Wzrasta też ryzyko pojawienia się zmian cytologicznych w śluzówce szyjki macicy.
Kolejnym ważnym składnikiem jest magnez. Wykazuje on właściwości przeciwzakrzepowe i ma wpływ na rozszerzenie naczyń krwionośnych. Niedobór ten zwiększa ryzyko wystąpienia choroby zakrzepowo-zatorowej. Wiąże się go również z występowaniem zespołu napięcia przedmiesiączkowego, a nawet migrenami. Inne objawy: nerwowość, podatność na stres, zaburzenia snu, niepokój, nadpobudliwość, bolesne miesiączkowanie, skurcze mięśni, zaparcia, nadciśnienie, zmniejszona tolerancja glukozy.
W czasie przyjmowania estrogenów może się także zwiększać zapotrzebowanie na witaminę C. Przy ewentualnej jej suplementacji, najlepiej zachować odstęp minimum pół godziny od czasu przyjęcia antykoncepcyjnej tabletki hormonalnej, ponieważ witamina C ma wpływ na stężenie estrogenu w osoczu krwi. Objawy niedoboru witaminy C: zwiększona podatność na infekcje, drażliwość, bóle stawów/kończyn/mięśni, utrata popędu, upośledzone gojenie się ran, krwawienia dziąseł, alergia, osłabienie.
Jak widzimy, doustna antykoncepcja hormonalna, ma duży wpływ na gospodarkę składnikami odżywczymi w naszym organizmie. Część już została zbadana i opisana w publikacjach naukowych, natomiast pewnie jeszcze wiele jest do odkrycia. Warto pamiętać, że żadna tabletka nie pozostaje obojętna dla naszego organizmu, zwłaszcza zaburzająca jego naturalną równowagę. Zanim poddamy się chwytom reklamowym podsuwającym proste rozwiązania „osłonowe”, warto pomyśleć o zrównoważonej, bogatej w składniki odżywcze diecie oraz ewentualnej suplementacji, w przypadku wystąpienia niedoborów witamin i składników mineralnych.
Marzena Kalisz – magister farmacji, pasjonatka medycyny żywieniowej i naturalnej
