Wieczerza wigilijna rozpoczyna się z momentem ujrzenia na niebie pierwszej gwiazdki, która symbolizuje w religii chrześcijańskiej przybycie Trzech Króli. Tego dnia, wspólnie z rodziną zasiadamy do świątecznej kolacji, składającej się z dwunastu potraw, płodów ziemi. Postna kolacja w zależności od regionu oraz tradycji rodzinnych różni się między sobą, ważne żeby spróbować każdej, ponieważ zapewni nam to szczęście przez cały rok.
Zapytaliśmy Mam z Opola, jakie potrawy pojawiają się na opolskim wigilijnym stole.
Typowymi i najczęściej wymienianymi daniami są: barszcz z uszkami, pierogi z kapustą i grzybami, pierogi ruskie, choć pojawiają się także pierogi z kukurydzą i papryką oraz z suszonymi śliwkami. Z zup prócz barszczu czerwonego pojawiła się jeszcze: grzybowa, barszczyk biały z ziemniakami i grzybami, zupa rybna, zupa grzybowa, zupa z kompotu (jagodowego), zupa śledziowa z ziemniakami w mundurkach, a także postna fasolka.
Wigilia to święto ryb, a zwłaszcza karpia i śledzia, więc nie może ich zabraknąć. Zależnie od domu na stole gości:
- Karp smażony
- Ryba po grecku
- Ryba po hiszpańsku
- Smażony Amur
- Śledzie po góralsku
- Zielony śledź
- Śledź w śmietanie
- Śledź w pomidorach
- Śledź w miodzie i rodzynkami
- Karp w galarecie
- Ryba po żydowsku
- Śledź w śmietanie
- Śledź w musztardzie
- Śledź w przyprawach korzennych
- Dorsz smażony
- Sandacz pieczony
- Miruna smażona
- Karp w buraczkach.
Nie można zapomnieć o grzybach i kapuście, które podawane są w różnej formie zależnie od gustów i rodzinnej tradycji.
- Sos grzybowy lub pieczarkowy
- Kapusta z grochem
- Kapusta z grzybami
- Paszteciki grzybowe
- Krokiety z kapusta i grzybami
- Kapusta kiszona z fasolą
- Kapusta zasmażana
- Gołąbki z kaszą i grzybami z sosem grzybowym
Na stole goszczą również ziemniaki w różnej formie, jako purée, a nawet frytki. Do tego pieczywo – chleb, bułki, bułki zapiekane, chleb z miodem.
Makówka i kutia to nie jedyne słodkości na świątecznej kolacji. Na niektórych stołach pojawiają się także kluski z makiem na słodko, piernik, sernik, pączki i babka.
W niektórych opolskich domach podaje się również łazanki, postny bigos, sałatkę jarzynową, uszka ze śledziem, sos musztardowy, marchewkę na gorąco, a nawet… kiełbasę. Tak, kiełbasę wigilijną.
A do picia?
Tradycyjnie w większości domów pijemy kompot z suszonych owoców, ale także czerwony barszczyk, wino, mus jabłkowy czy „ślepy śledź” (śmietana z wodą, octem i cebulą).
Przed samą kolacją tradycyjnie dzielimy się opłatkiem, w niektórych domach opłatkiem polanym suto miodem, składając sobie życzenia.
Życzymy smacznego!
„O tej porze roku – ciągnął duch – cierpię najboleśniej. Czemu… o, czemu za życia szedłem pośród bliźnich z oczami spuszczonymi w dół i nigdy ich nie podniosłem, by spojrzeć na ową błogosławioną gwiazdę, która wskazała mędrcom drogę do ubogiej stajenki? Czyż nie dość było w moim mieście ubogich domów, do których zaprowadziłaby mnie ta gwiazda?”
Charles Dickens – Opowieść wigilijna
